Johan Cruijff was veel dingen: een begenadigd voetballer, een toptrainer, een taalvernieuwer. Maar hij is misschien ook wel een beetje de uitvinder van het leasesysteem.
Cruijff, die in 2016 overleed aan de gevolgen van longkanker, zou vandaag 71 jaar zijn geworden.
Hij was één van de eerste voetballers in Nederland die zijn populariteit gebruikte om er buiten het veld financieel beter van te worden. Met dank aan zijn schoonvader en zaakwaarnemer Cor Coster, die de commerciële mogelijkheden van het profvoetbal zag.
Coster maakte Cruijff bewust van zijn commerciële waarde. Beroemd is het voorbeeld van Puma, dat in de jaren zeventig een privé-contract met de legendarische voetballer had gesloten. Het Nederlands elftal werd gesponsord door Adidas.
Voor het WK 1974, waar Nederland de finale zou halen, dreigt een conflict: Cruijff weigert om met de bekende drie strepen van de Duitse sportkledingfabrikant spelen. Puma en Adidas wilden beide hun contract opzeggen. Het uiteindelijke compromis: Cruijff speelt als enige in een shirt met twee in plaats van drie strepen.
Geldwolf
Cruijff is een voorbeeld voor veel voetbalprofs geweest om zich zakelijker op te stellen. Dat kwam hem in Nederland aanvankelijk op veel kritiek te staan: hij kreeg al gauw het imago van geldwolf. Kranten spelden zijn naam regelmatig met twee florijntekens.
"Het probleem is geweest dat wij geld gingen vragen voor dingen waar nog nooit geld voor gevraagd was", zei Cruijff ooit tegen een sportverslaggever. "Dat stuit verschillende mensen tegen de borst. Maar nu drie jaar later accepteert iedereen wat ik drie jaar geleden gedaan heb als normaal."
Citroën SM
Een van de dealtjes die Cruijff handig sloot, was met Citroën. Hij heeft in twee wagens van de Franse autofabrikant gereden, maar hij was nooit de eigenaar.
"Ik moest belasting betalen over de korting die ik kreeg", zei Cruijff daarover tegen de NOS. De fiscus zag de korting die de voetballer kreeg op de aanschaf van een auto namelijk als inkomsten.
Daarom verzonnen Cruijff en de automaker in de jaren zeventig een list. In plaats van de auto tegen een gunstige prijs te kopen, betaalde hij een maandelijks bedrag aan Citroën. "Ik geloof iets van honderd gulden in de maand", aldus Cruijff. Daarmee was de legendarische nummer veertien één van de eerste leaserijders in Nederland, een systeem dat pas in de jaren tachtig opkwam.
Unieke auto
Eén van de Citroëns waar Cruijff in heeft gereden nog steeds te bewonderen. De auto is in het bezit van Derk-Jan van der Velde uit Wassenaar, oud-voorzitter van de Citroën SM Club Nederland. Hij wist de bolide in 1994 op de kop te tikken bij een garage in Noordoost-Groningen, vertelt hij aan de NOS.
Overigens liepen niet alle zakelijk avonturen van Nederlands beste voetballer ooit goed af. Cruijff kocht in 1977 samen met zakenpartner Basilevitsj een slechtlopende Catalaanse varkensfokkerij. Het orakel kon de biggenhandel niet inspireren en was pardoes 1,3 miljoen gulden armer. Cruijff moest gaan voetballen in Amerika om zijn banksaldo weer op peil te brengen. Daarna werd hij trainer en analist.